Mülakat Öncesi Hazırlıklar
Mülakata gideceğiniz firmayı mutlaka araştırın.
Mülakatta başarılı olmak için şirketi ve hedeflerini iyi anlamanız gerekir. Şirket hakkındaki bilginiz ne kadar çok olursa sorulara vereceğiniz yanıtlar da o kadar iyi olur. Ayrıca başvuracağınız pozisyon hakkında daha bilgili olacağınızdan hangi niteliklere sahip olmanız gerektiğini de bilirsiniz.
Her mülakatta gelebilecek klasik soruların yanıtlarını mülakat öncesinde mutlaka kafanızda tasarlayın.
- Güçlü ve zayıf yönleriniz neler?
- Kariyer hedefiniz nedir?
- Sizi arkadaşlarınıza sorsak bize sizin hakkınızda neler anlatırlar?
- Sizi neden tercih etmeliyim? gibi..
Dış Görünüm
İlk intiba son intibadır." Bu sözü unutmayın.
İlk görüşmede verdiğiniz izlenim çok önemlidir ve bu izlenim işe alınma şansınızı da büyük oranda etkileyecektir. İlk görüşmede kendiniz hakkında her şeyi bir anda gösteremeyeceğiniz için dış görünüşünüz büyük önem kazanır. "İmaj Dinamikleri" adlı kitabın yazarı Kim Zoller de dış görünüşün önemini şöyle ifade etmiştir: "Dış görünüşünüz, karşınızdaki insanın sizin hakkınızdaki izlenimlerinin %55'ini oluşturur." "Görünmeyeni Satmak" isimli kitabın yazarı Harry Beckwith de bu görüşü desteklemiş; günümüzün meşgul insanının, karşısındakini uzun uzun incelemek yerine onun bir anlık resmini çektiğini ve bu ilk izlenimden yola çıkarak onun hakkında kararlar verdiğini ifade etmiştir.
Bir başka deyişle; görünüşünüz, kim olduğunuzdur. Giyim tarzınız, o kıyafetleri taşıyışınız ve dış görünüşünüzün temiz ve düzgün oluşu; geldiğiniz yer, statünüz, ruh haliniz, zevkleriniz ve kültürel alt yapınızı ortaya koyar. Görüşmeye giderken ne kadar hazırlandığınız ve bu işi ne kadar ciddiye aldığınız da kıyafetlerinizden rahatlıkla anlaşılır. Bu yüzdendir ki o çok istediğiniz işe kabul edilmenizde kıyafetinizin ve verdiğiniz ilk izlenimin önemi büyüktür. Ayrıca ilk görüşmede kıyafetinize verdiğiniz önem işverene de güven aşılar; ona, size vereceği görevi ne kadar iyi yapabileceğiniz hakkında fikir verir.
Mülakata giderken erkeklerin koyu renk takım elbise, tercihen beyaz veya desensiz gömlek, uygun bir kravat ve takım elbiseye uygun boyalı temiz bir ayakkabı ayrıca traşlı, temiz, abartısız ve mümkünse jölesiz bir saç stili ile; Kadınların ise etek-ceket veya pantolon -ceket, gömlek ve burnu kapalı, kıyafetle uyumlu, sade bir ayakkabı ayrıca temiz dağınık olmayan saç ve abartısız makyajla gitmeleri önerilir.
Her halükarda iş görüşmesine gittiğiniz şirketin kurumsal kimliğini ve kültürünü göz önünde bulundurmaya ve yaratacağınız ilk intibanın bu değerler ile uyumlu olmasına özen gösterin.
Davranış
Karşılıklı bilgi alışverişini sağlamanın en etkili yöntemi olan iş görüşmesi sırasında ortaya çıkması arzulanan etkili performans, olumlu davranış biçimi, ön hazırlık ve basit kurallara uyma ile en üst seviyesine ulaştırılabilir. Bu kurallar gerçekleştirilen her mülakat için aynı ve değişmeyen özellikler taşımaktadır..
İş görüşmeleri de giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur. Mülakatın giriş aşamasında çoğunlukla mülakatçı sizi dinlemeyi arzu eder ve profesyonel niteliklerinize ve tecrübenize yoğunlaşmayı tercih eder. Gelişme aşamasında ise tecrübeniz ve profesyonel nitelikleriniz ile ilgili verdiğiniz cevaplar doğrultusunda sizden daha fazla bilgi toplamaya çalışır. Sonuç aşamasında ise firmayı ve pozisyonu detaylı olarak anlatır. Eğer mülakat performansınız, mülakatı yapan kişi tarafından beğenilirse, sonuç aşamasında pozisyonun maddi imkanlarına da yer verilir.
Mülakat sırasındaki davranış biçiminiz en az profesyonel nitelikleriniz ve tecrübeniz kadar önemlidir.Davranış biçiminiz mülakatı yapan yöneticiye olumlu bir kişi olup olmadığınız konusunda ipuçları verecek ve kişiliğiniz konusunda kısa sürede karar vermesine yardımcı olacaktır. Ayrıca davranış biçiminiz, firmada çalışan personele ve firmanın kültürel yapısına uyumunuz konusunda fikir verecektir. Eğer, firma ve yöneticiler hakkında herhangi bir şüpheniz varsa veya kafanızda soru işaretleri bulunuyorsa, bu konudaki görüşlerinizi kendinize saklayın. Aksi taktirde daha mülakat sırasında işle ilgili var olan şansınızı kaybedersiniz. Ama mülakat sırasında pozisyonla ilgili kafanızda soru işaretleri oluşursa, sorularınızı hemen yöneltin. Hakkınızda olumlu düşünceler uyandırmak için mülakatın her aşamasında nazik olun ve işe ilginizi mümkün olan oranda ortaya koyun.
Mülakatta dikkat edilmesi gereken noktalar;
Pozitif bir başlangıç için mülakatı yapan kişinin eli uygun biçimde sıkılmalı ve abartılı olmayacak şekilde gülümsenmelidir.
- İkram edilse dahi sigara içilmemelidir.
- Cep telefonu görüşme esnasında mutlaka kapalı tutulmalıdır.
- Mülakat sırasında saate kesinlikle bakılmamalıdır.
- Mülakatı yapan kişi konuyu açmadan pozisyonun maddi imkanları gündeme getirilmemelidir.
- Daima göz teması sağlanmalıdır.
- Dürüst olunmalı ve sorulan sorunun cevabı bilinmiyorsa "bilmiyorum" demekten çekinilmemelidir.
- Başvurulan işe istekli olunduğu mümkün olduğu oranda gösterilmelidir.
- Kariyeriniz ile ilgili bilgi saklamaktan ve yanıltıcı bilgi vermekten kaçınılmalıdır.
- Mülakatı yapan kişiye saygı gösterilmeli fakat asla üstün görülmemelidir
- Beden dilinizin sizi olumsuz yönde ele verebileceğini düşünerek el kol hareketlerine, nasıl oturulduğuna ve hareketlere dikkat edilmeli "kendine güvenli" bir imaj çizilebilmelidir.
Mülakatta Başarının Sırları
- Ne istediğini bilen, kararlı bir tavır sergilenmelidir.
- Türkçe çok iyi kullanılmalı ve kişi kendini en doğru şekilde ifade edebilmelidir.
- Bir pozisyon önerildiğinde isteksiz olunsa bile, kibar bir dille ve profesyonelce red edilebilmeli ve neden işin istenmediğine dair mantıklı sebepler ileri sürülebilmeldir.
- Kariyer ile ilgili hedefler konmuş ve buna ulaşılacak adımlar ise tasarlanmış olmalıdır.
Mülakatta ne gibi sorular gelebilir ?
- Bize biraz kendinizden bahseder misiniz?
CV'nizde öne çıkan niteliklerinizden bahsedin ve kesinlikle dürüst olun. - Eğitim hayatınızdan kısaca bahseder misiniz?
Başvurduğunuz pozisyon ile ilgili kısımları özellikle vurgulamaya çalışın. Katılmış olduğunuz seminerleden de mutlaka bahsedin. - Bizi iş tecrübeniz ile ilgili bilgilendirir misiniz?
Bu kısımda iş tecrübenizden bahsederken başvurduğunuz pozisyona olabilecek katkıları özellikle belirtin. Şirketlerden ayrılma nedenlerinde olumsuz cümleler kullanmayın ve Şirketler hakkında kötü konuşmayın. Mülakatı yapan kişi sizi bu yöne çekebilir ancak mutlaka pozitif konuşun. - Okuduğunuz bölümü neden seçtiniz?
Seçtiğiniz bölümü bilinçli tercih ettiğinizi belirtmeniz ve buna göre mantıklı açıklamalar getirmeniz lehinize olacaktır. Ancak dediğim gibi her zaman dürüst olun. - Bu sektörü / pozisyonu neden seçtiniz?
Eğitiminizle ve kişiliğinizle ilişki kurarak yapacağınız açıklamalar size artı puan getirecektir. Ayrıca bu yolda kendinize koyduğunuz kariyer hedeflerinden de mutlaka bahsedin. - En son çalıştığınız işyerindeki sorumluluklarınız nelerdi?
Yaptığınız görevi detaylı anlatın, ayrıca kime bağlı olarak çalıştığınızdan ve yaptığınız raporlamalardan da bahsedin. - Bu işte neden bizimle birlikte çalışmak istiyorsunuz?
Mülakata gitmeden önce Şirket hakkında mutlaka bilgi edinin. Kurumsal yapısı, sektördeki konumu gibi detaylı bilgilere ulaşın ve bunları çalışma nedeni olarak Şirkete sunun. Ayrıca kariyer hedeflerinizle örtüşen nedenlere de mutlaka değinin. - Bu pozisyon için neden başkasını değil de sizi seçelim?
Kendi bilgi birikimlerinizi, yeteneklerinizi, kişiliğinizi, ve yapabileceklerinizi anlatarak, hatta örnekler vererek bu pozisyona uygun olduğunuzu ifade edin. - Sizce en güçlü ve en zayıf yanlarınız neler?
Karakterinize değil, işe odaklanın. Sizin için negatif olan bir özellik, şirket için bir avantaj olarak görülebilir. Örneğin: Mükemmeliyetçilik veya fazla detaycı olma sizi yorabilir ama şirket bunu pozitif olarak algılayacaktır. Ancak sahip olmadığınız bir özellikten de sırf pozitif olma adına kesinlikle bahsetmeyin. - Kısa ve uzun vadeli kariyer hedeflerinizden bahseder misiniz?
Kariyer hedeflerinizden bahsederken zaman belirtmeden, daha çok kendinizi geliştirme ve öğrenme sürecinize odaklanan ifadeler kullanmaya dikkat edin. - Maaş beklentiniz nedir?
Eğer ilk iş deneyiminiz ise Şirket'in maaş politikasına uyacağınızı söylemeniz en doğrusu olacaktır. Ancak belli bir süre iş deneyiminiz varsa piyasadan bu pozisyon ile ilgili ücretleri araştırıp buna göre rakam belirtmenizde fayda olabilir. Ancak her halukarda yine de keskin cümleler kullanmayın. (şu rakamın altında kesinlikle çalışmam gibi) - Stres altında çalışabilir misiniz?
Stresin sadece çalışma hayatına ait olmadığını günlük hayatımızın da bir parçası olduğunu belirtmek doğru bir yaklaşım olacaktır. - Grup çalışmasını mı, tek başına mı çalışmayı tercih edersiniz?
Pozisyona bağlı olarak tek ya da grup içinde çalışmanın önemi ortaya çıkacaktır ancak her iki türlü çalışmaya da yatkın olduğunuzu belirten açıklamalarda bulunmak faydalı olacaktır.
Mülakat olumsuz sonuçlanırsa
Mutlaka pozitif düşünün.Neyi düşünürsek, ona doğru hareket ederiz. İstemediğimiz bir şeyi bile düşünüyor olsak o şeye doğru ilerleriz. Bunun nedeni, zihnimizin o düşüncelerden uzaklaşmaması, onlara doğru hareket etmesidir.
Bu nedenle mülakatınız olumsuz sonuçlansa dahi pozitif düşünmeye devam edin. Her mülakatın size bir deneyim kazandırdığını düşünün. Eğer mülakatta yaptığınız hataları belirleyebilirseniz bir sonraki mülakatta aynı hataları yapmayacağınızdan mülakatın olumlu sonuçlanmasına bir adım daha yaklaşmış olursunuz.